Priča o mušketirima jedna je od najadaptiranijih. Posljednja verzija - fijasko ili ne?

Ovaj tjedan ću vam povodom kino premijere najnovije i vjerojatno najnepotrebnije filmske adaptacije svima poznate knjige Alexandrea Dumasa, Tri Mušketira, prezentirati filmski put jedne od najadaptiranijih knjiga u filmskoj povijesti.

The Three Musketeers (1921)

Režija: Fred Niblo

Uloge: Douglas Fairbanks, Leon Barry, George Siegmann, Eugene Pallette, Boyd Irvin...

Žanr: Avantura, akcija

Trajanje: 119 min.

Prva ekranizacija slavne knjige adaptirana je još davne 1903. u francuskoj produkciji no nažalost (ili sreću) ne postoje nikakve snimke koje bi nam pružile ikakav dojam o samom filmu. Prvi poznati i sačuvani filmski materijal nastao 1911. u produkciji filmskog studija Edison (u vlasništvu istoimenog slavnog izumitelja) koji ipak bio u formi kratkog filma i to u dva nastavka pa bi bilo suvišno pričati o njegovoj vjerodostojnosti. Narednih 10-ak godina nanizala se već hrpa adaptacija što sa američke što francuske strane no prva zapažena ekranizacija jest ona iz 1921-e u naravno nijemom filmu sa tad ikonom pustolovnog filma Douglasom Fairbanksom u ulozi d'Artagnana. 

Ono što je sam film izdvajalo od većine prethodnih adaptacija jest sam Fairbanks (koji je i producent filma) koji je svoje akrobatske sposobnosti naglašavao iz scene u scenu te su ga upravo te akrobacije svrstale među jednog od najboljih akrobatsko-kaskaderskih filmova tog perioda. Sam Fairbanks se vratio ulozi d'Artagnana 1929. godine u trećem nastavku knjige o mušketirima The Man In The Iron Mask koja je i sama kasnije višestruko ekranizirana.

Producentske kuće nastavile su sa novim adaptacijama knjige što nas dovodi do verzije iz 1948. koja i dan danas slovi kao jedna od najboljih uopće.

The Three Musketeers (1948)

Režija: George Sidney

Uloge: Gene Kelley, Lana Turner, June Allyson, Van Heflin, Gig Young, Robert Coote, Vincent Price, Keenan Wynn...

Žanr: Avantura, akcija

Trajanje: 125 min

Pretpostavljam da ste imali priliku pogledati ovu šaroliku i nadasve zabavnu adaptaciju koju mnogi još uvijek uzdižu u sam vrh avanturističkog filma čim se i osobno slažem - film obiluje vrhunski koreografiniranim scenama borbi kao i odličnom glumačkom postavom u kojoj prednjače nezaboravna Lana Turner kao nemilosrdna i hladna Lady de Winter, Gene Kelley kao d'Artagnan odnosno horor ikona Vincent Price kao okrutni kardinal Richelieu. Zanimljivo je da je d'Artagnanova uloga prvotno bila namijenjena Douglasu Fairbanksu Jr.-u (sinu slavnog i u početku teksta spomenutog istoimenog oca) no producenti su je ipak naposlijetku dodijelili Geneu Kelleyu koji je pružio jednu od svojih ponajboljih i najslavnijih rola. 

Osobno smatram da je roman svoju ponajbolju i zasigurno najzabavniju ekranizaciju dočekao 1973. gdje je okupljena impresivna glumačka ekipa, pa niti dan danas nije nadmašena.

The Three Musketeers (1973)

Režija: Richard Lester

Uloge: Oliver Reed, Michael York, Richard Chamberlain, Raquel Welch, Faye Dunaway, Charlton Heston, Frank Finlay, Roy Kinnear, Simon Ward...

Žanr: Avantura, akcija, komedija

Trajanje: 105 min.

Snimljen simultano s nastavkom The Four Musketeers (1974) ova adaptacija slavnog Dumasovog romana slovi kao i jedan od općenito najzabavnijih filmova 70-ih što je i više nego dobra preporuka za gledanje ako ga eventualno dosad u pustim TV reprizama niste imali prilike pogledati. Savršen spoj akrobacijskih i akcionih scenama, nadovezan na bezbroj gegova i slapstick komedije, začinjen vrhunskom glumačkom postavom bilo da govorimo o samim mušketirima (M.York, O.Reed, R.Chamberlain i F.Finlay) ili njihovim suparnicima (F.Dunaway, C.Lee i C.Heston) pod sigurnom redateljskom rukom Richarda Lestera (Juggernaut, Royal Flash, Robin and Marian, Superman II, III...) čini ovu adaptaciju pravim užitkom za gledanje. Uz spomenuti i podjednako dobri nastavak The Four Musketeers većina spomenutih glumaca kao i redatelj reprizirali su svoje uloge u solidnom nastavku The Return Of Musketeers (1989).

Mušketiri su se pod povećalom javnosti opet našli 1993. gdje su glumačku postavu sačinjavali: Charlie Sheen, Kiefer Sutherland, Chris O'Donell i Oliver Platt kao mušketiri odnosno Tim Curry, Rebecca De Mornay i Michael Wincott kao njihovi protivnici. No izuzev hit pjesme sa soundtracka filma 'All For Love' trojca Bryan Adams, Sting i Rod Stewart nismo vidjeli ništa doli solidne razbibrige. No kao i takav film se nije previše odmakao od samog pustolovnog štiha na koji su zaboravili tvorci najnovije (naravno 3D) ekranizacije koju imate prilike pogledati u kinima. 

Još u samoj fazi produkcije filma bio sam skeptičan prema samoj kvaliteti filma s obzirom da se režije primio Paul W. Anderson ( Mortal Kombat, Resident Evil, Alien vs. Predator, Pandorum...), čiji su filmovi uglavno loše ili u najboljem slučaju solidne ekranizacije video igrica, no odabirom Christopha Waltza za kardinala Richelieua i Madsa Mikkelsena kao Rocheforta nadao sam se boljem ishodu.

Priznat ću vam da film nisam pogledao i kaže se da se knjiga ne sudi po koricama no samo gledanje najave filma izaziva kod mene određeno gnušanje, kao i pitanje jesu li su sami autori filma uopće pročitali knjigu. Izuzev hrpe debilnih borilačko akcijskih scena pretrpane raznoraznim eksplozijama, film ne nudi apsolutno ništa vrijedno spomena. Da ne pretjerujem u svom sudu govore i katastrofalne kritike, kao i mlak odaziv publike, no da sebi u potpunosti ne skočim u usta, film ću pogledati tek kad dočeka svoju DVD premijeru jer zasigurno nije vrijedan novca koji bi morao izdvojiti za kino.

Srećom, ako ste nakon ovog teksta i dalje u nedoumici koji od navedenih filmova pogledati tu još uvijek postoji kniga pa maštom sami u glavi stvorite film.